روزنامه ابتکار
1396/11/01
تغییر چهره پل تاریخی اصفهان با نرده های چوبی و فلزی وقتی عکس سی و سه پل با اصل برابر نیست!
زهرا داستانیسفرنامهنویسان از این به بعد از نردههای چوبی سی‌وسه پل و زاینده‌رود خشکیده خواهند نوشت و سیاحان لحظه‌ها را از ظاهر خموده و مخدوش این پل تاریخی ثبت خواهند کرد. قطعا الله‌وردی خان اگر بود از این تصمیم نابخردانه خشمگین و مغموم بود و شاردن جهانگرد فرانسوی برای این شاهکار معماری جهان می‌گریست. معلوم نیست کدام روز و کدام ساعت، اما نصب حفاظ برای دهانه سی‌وسه پل قطعی به نظر می‌رسد. تصمیمی که شورای فنی سازمان میراث فرهنگی یک بار آن را رد اما بار دوم تایید کرده است. این رای‌های متناقض اما سوالی را در ذهن به وجود می‌آورد که براساس چه اولویت‌ها و شرایطی یک بار طرح نصب حفاظ در شورای فنی رد و برای دومین بار همان طرح در همان شورا رای می‌آورد؟
ماجرا از سقوط‌های پیاپی و دست و پاهای شکسته گردشگرانی آغاز شد که برای دیدن سی‌وسه پل اصفهان و گرفتن عکس سلفی از این بنای تاریخی به پایین پل پرت شدند و به جای شنا در آب رودخانه سرشان به زمین خشک رودخانه زاینده‌رود خورد. گرچه «ترس سقوط از پل و افتادن» در دل آب‌های خروشانی که دیگر نیستند، سال‌هاست که تن اصفهانی‌ها را می‌لرزاند و هر از گاهی قربانی می‌گیرد اما سقوط یک کودک دو ساله از بالای سی‌وسه پل اصفهان آخرین باری بود که سبب شد تا مسئولان برای این اتفاق چاره اندیشی کنند. ۲۰ مهر امسال بود که سازمان میراث فرهنگی استان اصفهان یکی از دهانه‌های این پل تاریخی را نرده چوبی نصب کرد تا با بررسی این اقدام، راهکاری مناسب برای جلوگیری از بروز هر مشکلی روی این بنای تاریخی پیدا کند. اما بعد از گذشت دقیقا یک ماه، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان اعلام کرد که «در طول این مدت فقط یکی از دهانه‌های سی و سه پل را نرده نصب کرده‌اند تا عکس‌العمل‌ها و راهکارهای دیگر را برای جلوگیری از بروز هر اتفاق مشابهی بررسی کنند. اما نرده‌کشی در دهانه‌های سی و سه پل تایید نشده و شورای فنی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان در جلسات بیشتر راهکارهای دیگر را بررسی خواهند کرد.» در آن زمان بود که ذهن دوست‌داران میراث فرهنگی که تا پیش از این اعتراضات خود را درباره این طرح مطرح کرده بودند، آرام گرفت اما با گذشت 3 ماه از آخرین تصمیم شورای فنی میراث فرهنگی، به دنبال سقوط یک دانش‌آموز هنگام گرفتن عکس سلفی از روی پل خبر از رای مثبت این شورا برای نصب نردههای چوبی و فلزی آن هم در برخی از دهانه‌هایی که به نمای پل راه داشته و حالت پرتگاه دارند و به بخش بیرونی پل ارتباط پیدا می‌کنند، با هدف ایمن‌سازی به گوش می‌رسد. طاهری، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان که این خبر را به ایسنا داده در این رابطه گفته است: «قرار نیست این حفاظ‌ها برای همه دهانه‌های سی وسه پل نصب شود. این حفاظ‌ها براساس تصویب شورای فنی با تلفیقی از چوب و فلز در قالب نرده در این دهانه‌ها نصب می‌شوند.»
تذبذب مزاج شورای فنی در رای دهی به نصب نرده های پل
گرچه اعتراضات به نصب نرده‌ها همچنان ادامه دارد اما مهم‌ترین سوالی که به ذهن فعالان میراثی خطور کرده این است که چطور شورای فنی امیدها را برای حفاظت از این پل تاریخی نقش بر آب کرده و رای منفی خود را زیر پا گذاشته است؟ فتح الله نیازی، مسئول بخش تزئینات وابسته به معماری پژوهشکده حفاظت و مرمت سازمان میراث فرهنگی به «ابتکار» معتقد است مشابه این تصمیم‌های متناقض بارها در شورای فنی استان‌ها اتفاق افتاده است. او می‌گوید: «در سالی شورای فنی تصمیم گرفته بود که عمارت مسعودیه را به عنوان یک بخش فرهنگی تحویل بخش خصوصی دهند، بعد در همان سال در شورای فنی تصمیم گرفت با حب و بغض‌هایی که میان سازمان میراث و ارگان‌های دیگری مانند سازمان زیباسازی اتفاق افتاده بود، رای منفی به تصمیم سابق خود دادند. در مورد دیگری در سال 82 تپه تاریخی بسیار مهمی در کرمانشاه به تصمیم شورای فنی استان در مسیر خط راه آهن شهری که به مرز ایران و عراق می‌‌رفت قرار گرفت و بعد از اعتراض فعالان میراثی وزارت راه و ترابری اعلام کرد که این اقدام به تصمیم شورای فنی میراث استان بوده است. در آن زمان اعلام شد که این وزارتخانه بابت هر متر راه آهن یک تا 2 میلیون تومان هزینه می‌کند و این تصمیمی است که حاصل نظر کارشناسان میراث بوده است.» او ادامه می‌دهد: «اتفاقاتی در اینجا می‌افتد که به هیچ وجه پیش‌بینی نشده است. یکی از دلایل آن عدم تعامل سازمان میراث فرهنگی، شهرداری و شورای شهر است. این تعامل ایجاد نمی‌شود تا زمانی که این سازمان‌ها حرف یکدیگر را نفهمند. تصمیم می‌گیرند که با هدف ایمن سازی گردشگران برای سی‌وسه پل حفاظ نصب کنند، این تصمیم به گوش سازمان میراث می‌رسد و کارشناسان سازمان میراث می‌گویند که این اقدام اصالت اثر را زیر سوال می‌برد و با آن مخالفت می‌کنند، اما از آن سو شورای شهر و شهرداری بر کار خود اصرار می‌ورزند چرا که شهرداری متولی جذب گردشگری و درآمدزایی در شهر هستند و در این کمشکش زور هر سازمانی که بچربد آن تصمیم اجرا میشود. شهرداری به راحتی در این زمینه غلبه می‌کند و دلیل این غلبه نیز این است که شهرداری پول دارد. یکی از معضلاتی که سایر استان‌های ایران حتی تهران نیز با آن روبه‌رو هستیم. بافت‌های تاریخی تهران تخریب میشود، شهرداری کار خود را انجام می‌دهد، نماسازی‌های غیر اصولی خود را در بافت‌های تاریخی ادامه می‌دهد و این زور و پولی شهرداری است که بر میراث می‌‌چربد.» یکی از دلیل مخالفت با این تصمیم مخدوش شدن حریم منظر و اصالت اثر است، چیزی که فتح الله نیازی آن را زیر سوال بردن اصول کارشناسی می‌داند. او معتقد است: «نردههای چوبی و فلزی را قرار است با چه دید اصالتی، با چه نگاه زیبایی‌شناسی و با چه مصوبه‌ای به این پل تاریخی شناخته شده جهانی متصل کنید؟ سال‌های سال است که سیاح‌های مختلف این پل را چنین که هست طراحی کردند و به جهان نشان داده‌اند حالا قرار است به چنین پلی نردههای چوبی و فلزی اضافه‌کنید. شاید بسیاری بگویند که چنین الحاقاتی پیش از این هم شده اما باید بگوییم که اگر اتفاقاتی مانند تغییرات کاخ گلستان را به عنوان نمونه بیان می‌کنید، درست است که این کاخ به دستور رضاشاه با تغییرات و الحاقاتی مواجه شد اما رضاشاه به کاخی که تا پیش از این کاربری مخصوص خود را داشت کاربری دیگر داد. اما سی‌وسه پل یک کاربری بیشتر ندارد و با الحاق این نرده‌ها کاربری پل از بین می‌رود. مثل این می‌ماند که خیابان پامنار را چمن کنند در نتیجه هر فردی می‌داند که دیگر نمی‌تواند از آن به عنوان یک مرکز بافت تاریخی و گذر مردمی استفاده کند.» مسئول بخش تزئینات وابسته به معماری پژوهشکده حفاظت و مرمت سازمان میراث فرهنگی نصب نرده در برخی از دهانه‌های پل را عامل مخدوش شدن بیش از پیش این پل می‌داند و می‌گوید: «می‌دانید که هر بنای تاریخی یک حریم منظری دارد. به عنوان مثال اگر در کنار سی‌وسه پل یک برج بسازند حریم منظری این بنا مخدوش شده است. اما حریم منظری اشکال دیگری نیز دارد. نصب یکی در میان نرده علاوه بر مخدوش کردن بنا، سبب مخدوش شدن منظر آن نیز میشود. نردههای چوبی با ساخت آپارتمان در کنار بنای تاریخی فرقی نمی‌کند.»
صنف نیاز است، فقط دوست‌داشتن کافی نیست
با این تفاسیر اما آنچه در این دقایق و ثانیه‌ها مهم به نظر می‌رسد واکنش درست به این تصمیم شورای فنی پیش از اجرای طرح است. فعالان میراث فرهنگی تا به امروز کمپین‌های مختلفی برای جلوگیری از تخریب بناها یا تصمیمات غیر کارشناسی شده برای آثار تاریخی داشته‌اند اما تلاش‌های شان کمتر به جایی می‌رسد اما دلیل این اتفاق چیست؟ نیازی در این باره می‌گوید: «فعالان میراث فرهنگی در ایران صنف ندارند و چون صنف ندارند مخالفت‌های شان به هیچ جا نمی‌رسد. سمن‌ها و انجمن‌ها یا کمپین‌ها جمع‌های خودجوش هستند اما مجوز وزارت کشور را ندارند. بنابراین نامه‌های پی‌درپیشان به استاندار، ریاست جمهوری، نهاد رهبری و ... بی‌نتیجه می‌ماند ولی اگر بتوانند این جمع را به اتحادیه یا صنف تبدیل کنند حتی می‌توانند تجمع‌های قانونی برگزار کنند و اعتراضات شان رنگ مدنی‌تر و تاثیرگذارتری به خود بگیرد و زبان بُرا تری داشته باشند. اگر صنف میراث فرهنگی وجود داشت دوست داران میراث هم می‌توانست جلوی نصب نرده‌ها را به سی‌وسه پل بگیرند و هم اگر روزگاری پایه‌های آن ترک برمی‌داشت می‌توانستند استاندار را وادار به درخواست بودجه مرمت از رئیس جمهوری کنند.» بنابراین شاید امروز بیش از پیش تشکیل یک صنف برای حفاظت میراث فرهنگی لازم به نظر می‌رسد.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» راه های افزایش قدرت اقتصادی ایران را بررسی می کند
تقویت پشتوانه پولی ایران پشت دیوار بلند قوانین
«ابتکار» جایگاه روسای دفتر ادوار ریاست جمهوری را بررسی کرد
حاشیه های صندلی کنار رئیس جمهور
« ابتکار» پیامدهای سیاسی و اقتصادی تعطیلی دولت در آمریکا را بررسی می‌کند
تعطیلی دولت، هدیه اولین سالگرد ریاست جمهوری ترامپ
جهانبخش محبی نیا
نگاهی دیگر به آسیب شناسی بودجه بندی در ایران
«ابتکار» از احتمال اعمال فشار برخی نمایندگان به دولت برای دریافت بودجه بیشتر استانی گزارش می‌دهد
«ابتکار» از تاثیر افزایش قیمت بلیت در استقبال مخاطبان گزارش می دهد
صندلی های گرانِ تماشا
«ابتکار» علل ماندگاری تفکر «جنسیت زدگی » را در جامعه ایران بررسی می‌کند
دردسرهای تربیت فرزند در جامعه جنسیت زده
تغییر چهره پل تاریخی اصفهان با نرده های چوبی و فلزی
وقتی عکس سی و سه پل با اصل برابر نیست!
دادستان تهران خبر داد
صدور ۵۴ فقره کیفرخواست در رابطه با ناآرامی‌های اخیر
وزیر کشور:
تکنولوژی را نمی‌توان بست
صدراعظم نوری:
جلسات هیات رئیسه شورای عالی اصلاح طلبان هیچ‌گاه تعطیل نشد
